Netball ciekawostki

Netball to dynamiczna gra zespołowa wywodząca się z koszykówki, stworzona pod koniec XIX wieku w Anglii.

W odróżnieniu od koszykówki, netball nie pozwala na kozłowanie piłki, nie ma tablicy przy obręczy, a drużyny składają się z siedmiu zawodniczek, z których każda ma przypisaną konkretną pozycję i strefę boiska.

15 ciekawostek o netballu

1. Gra została opracowana przez nauczycielkę sportu Clarę Baer w Nowym Orleanie, która błędnie zinterpretowała zasady koszykówki, które otrzymała listem od Jamesa Naismitha.

2. Pierwsza oficjalna gra odbyła się w 1895 roku w Anglii.

3. Boisko do netballu ma wymiary 30,5 x 15,25 metra i podzielone jest na trzy części. Każda część przypisana jest do określonych ról zawodników.

4. W przeciwieństwie do koszykówki, w netballu nie wolno kozłować piłki. Zawodnik po otrzymaniu piłki może wykonać tylko jeden krok i musi ją podać lub rzucić w ciągu 3 sekund.

5. Kosze w netballu nie mają tablic, a obręcze zamontowane są na wysokości 3,05 metra (w porównaniu z koszykówką nie ma tablicy, od której można odbić piłkę).

zobacz: 43 ciekawostki o koszykówce

6. Netball jest szczególnie popularny w krajach Wspólnoty Narodów, takich jak Australia, Nowa Zelandia, Anglia, Jamajka i RPA. W Australii to najczęściej uprawiany sport drużynowy wśród kobiet.

7. Od 1995 roku Netball znajduje się pod oficjalnym nadzorem Międzynarodowej Federacji Netballu (World Netball).

8. Pierwsze Mistrzostwa Świata w Netballu odbyły się w 1963 roku w Anglii. Wzięło w nich udział 11 drużyn, a wygrała Australia.

9. Netball od 1998 roku pojawia się regularnie na Igrzyskach Wspólnoty Narodów.

Autor: Pasjonat

10. Autorka książki „Netball: Steps to Success” podkreśla, że gra wymaga ogromnej precyzji i strategicznego myślenia – nie wystarczy być szybkim, trzeba znać każdą strefę i przewidywać ruchy przeciwnika.

11. Zawodniczki netballu pokonują średnio 5–6 km podczas jednego meczu, wykonując nawet 600 krótkich sprintów.

12. W podręcznikach dla sędziów netballu szczególny nacisk kładzie się na czas reakcji – sędzia musi zdecydować o przewinieniu często w mniej niż 1 sekundę.

Autor: Antykwariusz

13. Największą halą przeznaczoną specjalnie do netballu jest Sydney Olympic Park Sports Centre, która pomieści ponad 5 000 widzów. W czasie Mistrzostw Świata 2015 doping był tak intensywny, że zawodniczki miały problem z usłyszeniem gwizdka sędziego.

14. Choć netball jest utożsamiany z kobietami, istnieją również profesjonalne drużyny męskie oraz rozgrywki mixed (mieszane). W 2022 roku w Wielkiej Brytanii rozegrano pierwszy oficjalny mecz międzynarodowy między męskimi reprezentacjami Anglii i Australii.

15. W netballu nie ma dogrywek jak w koszykówce – jeśli mecz zakończy się remisem w fazie pucharowej, następuje specjalna procedura „extra time” z ewentualnym nagłym zwycięstwem.

Autor: Cecily

Netball pytania

Jak wygląda boisko do netballu?

Boisko do netballu ma prostokątny kształt i mierzy 30,5 metra długości oraz 15,25 metra szerokości. Jest podzielone na trzy równe strefy: dwie strefy bramkowe i środkową. W każdej strefie bramkowej znajduje się okrągły półokrąg nazywany strefą rzutową o promieniu 4,9 metra. Słupy bramkowe mają 3,05 metra wysokości i zakończone są obręczą bez tablicy. Linia środkowa oraz linie boczne są wyraźnie oznaczone, co pozwala sędziom i zawodniczkom przestrzegać ograniczeń pozycyjnych.

Ile zawodniczek gra w drużynie netballowej i jakie są ich pozycje?

Każda drużyna składa się z siedmiu zawodniczek: Goal Shooter (GS), Goal Attack (GA), Wing Attack (WA), Centre (C), Wing Defence (WD), Goal Defence (GD) oraz Goal Keeper (GK). Każda pozycja ma ściśle określony obszar boiska, na którym może się poruszać, co znacząco wpływa na strategię gry. Na przykład tylko GS i GA mogą oddawać rzuty do kosza, a Centre jako jedyna zawodniczka może przemieszczać się we wszystkich trzech strefach z wyjątkiem stref rzutowych.

Na czym polega gra w netball?

Celem gry jest zdobycie jak największej liczby punktów przez umieszczenie piłki w obręczy przeciwnika. Rzuty punktowe mogą być wykonywane wyłącznie z pola rzutowego i tylko przez zawodniczki grające na pozycjach GS i GA. Każdy celny rzut jest wart jeden punkt. W przeciwieństwie do koszykówki, nie ma rzutów za trzy ani rzutów wolnych punktowych.

Jak długo trwa mecz w netball?

Standardowy mecz trwa 60 minut i dzieli się na cztery kwarty po 15 minut każda. Między kwartami przysługują przerwy: 3 minuty między pierwszą a drugą oraz trzecią a czwartą kwartą, a 5 minut w połowie meczu. Jeśli wynik jest remisowy w fazie pucharowej, przewiduje się dogrywkę – dwie połowy po 7 minut lub gra do pierwszego dwupunktowego prowadzenia.

Jakie są podstawowe zasady dotyczące poruszania się zawodniczek z piłką?

W netballu zawodniczka może wykonać tylko jeden krok z piłką, po czym musi ją oddać w ciągu trzech sekund. Nie wolno kozłować, ciągnąć piłki ani się z nią przemieszczać poza dozwoloną strefą. Ta zasada wymusza precyzyjną współpracę zespołową i szybką wymianę podań. Każde naruszenie tych zasad skutkuje oddaniem piłki przeciwnikowi.

Czy kontakt fizyczny między zawodniczkami jest dozwolony?

Netball to gra bezkontaktowa. Choć zawodniczki często znajdują się blisko siebie, nie wolno dotykać przeciwnika ani utrudniać mu ruchu przez kontakt fizyczny. Faul następuje także wtedy, gdy zawodniczka próbuje przechwycić piłkę z odległości mniejszej niż 91 centymetrów. Zasady fair play są rygorystycznie przestrzegane, a sędziowie szybko reagują na każde przewinienie.

Gdzie netball cieszy się największą popularnością?

Netball jest szczególnie popularny w Australii, gdzie ponad 1,2 miliona osób uprawia ten sport regularnie. Liga krajowa – Suncorp Super Netball – uważana jest za najmocniejszą na świecie. Nowa Zelandia, Jamajka, Anglia i RPA również mają silne drużyny narodowe. W Europie rośnie zainteresowanie netballem w krajach takich jak Irlandia, Szkocja, Malta czy Holandia.

Kiedy rozegrano pierwsze Mistrzostwa Świata w netballu?

Pierwsze oficjalne Mistrzostwa Świata Netballu odbyły się w 1963 roku w Anglii, w Birmingham. Wzięło w nich udział 11 krajów, a zwyciężyła Australia. Od tego czasu mistrzostwa organizowane są co cztery lata pod egidą World Netball. W 2023 roku turniej odbył się w Kapsztadzie i przyciągnął rekordową liczbę widzów – transmisję obejrzało ponad 20 milionów ludzi na całym świecie.

Czy netball to sport olimpijski?

Nie, netball nie jest sportem olimpijskim, choć trwają starania o jego włączenie do programu Igrzysk. Obecnie netball znajduje się w programie Igrzysk Wspólnoty Narodów, gdzie od lat cieszy się dużym zainteresowaniem. Eksperci uważają, że globalizacja sportu i rosnące poparcie krajów spoza Wspólnoty mogą pomóc netballowi uzyskać status dyscypliny olimpijskiej w najbliższych dekadach.

Jakie są różnice między netballem a koszykówką?

Choć netball wywodzi się z koszykówki, różni się znacznie. W netballu nie wolno kozłować, poruszać się z piłką ani oddawać rzutów z dowolnego miejsca. Boisko i kosze są inne – nie ma tablicy, a piłka trafia do obręczy z góry. W każdej drużynie tylko dwie zawodniczki mogą zdobywać punkty. Dodatkowo netball opiera się na precyzyjnych zasadach pozycyjnych, które ograniczają przestrzeń poruszania się zawodniczek.

Czy netball uprawiają tylko kobiety?

Chociaż tradycyjnie netball był sportem kobiecym, obecnie zyskuje na popularności również wśród mężczyzn. Istnieją męskie ligi w Australii, Nowej Zelandii i RPA. Coraz częściej odbywają się też turnieje mieszane. Międzynarodowa federacja planuje w przyszłości rozwijać profesjonalne rozgrywki mężczyzn, aby zwiększyć globalną widoczność sportu.

Jaką piłką gra się w netball?

Piłka do netballu przypomina tę używaną w piłce ręcznej, ale ma swoje specyfikacje. Waży od 400 do 450 gramów i ma obwód od 68 do 73 centymetrów. Powierzchnia jest lekko chropowata, by ułatwić chwyt bez potrzeby kozłowania. Oficjalne piłki są zatwierdzane przez World Netball i muszą spełniać ścisłe normy, zwłaszcza w rozgrywkach międzynarodowych.

Jakie są największe gwiazdy netballu?

Do ikon tego sportu należą Laura Geitz (Australia), Irene van Dyk (Nowa Zelandia, wcześniej RPA), Geva Mentor (Anglia) i Jhaniele Fowler (Jamajka). Irene van Dyk to postać legendarna – grała zawodowo przez ponad 20 lat i była uważana za najlepszą strzelczynię świata. Jhaniele Fowler z kolei imponuje skutecznością – potrafi zdobyć ponad 50 punktów w jednym meczu.